Maak wat van je leven!
Op 3 april 2022 gaf ik een life design toespraak tijdens een diner/lunch van de Evangelisch-Lutherse Gemeente Arnhem. Hieronder staan de belangrijkste punten van deze toespraak.
Het onderwerp van deze toespraak is: Maak wat van je leven!
Wat betekent het om iets van je leven te maken?
Iets maken van je leven gaat niet zozeer over de resultaten die je in het leven wilt bereiken, zoals een indrukwekkende carrière, een perfecte relatie, een hoog banksaldo of het verbeteren van de wereld. Met resultaten worden hier jouw persoonlijke resultaten bedoeld, niet bijvoorbeeld de resultaten die van jou verwacht worden op het werk.
Resultaten zijn meestal afhankelijk van vele factoren, waarvan je de meeste niet of niet volledig kunt beheersen, zoals jouw fysieke en sociale omgeving, politieke en economische ontwikkelingen (bijvoorbeeld hoge inflatie, pandemieën of oorlogen), en persoonlijke meevallers of tegenvallers.
Het is prima om doelen te hebben en naar resultaten te streven, want dat motiveert jou om acties te ondernemen, en geeft richting aan jouw acties. Maar hecht je niet aan de uitkomst van wat je doet, laat de gewenste resultaten los.
Iets maken van je leven gaat over het creëren van een zinvol leven, door met jouw aandacht volledig in het hier en nu te zijn, al jouw innerlijke ervaringen te accepteren, en acties te ondernemen die in overeenstemming zijn met jouw persoonlijke waarden.
Jij hebt jouw aandacht, acceptatie van innerlijke ervaringen en acties zelf in de hand, dus jij kunt zelf bepalen wat je van je leven maakt. Maar alhoewel de concepten eenvoudig te begrijpen zijn, is het vaak niet gemakkelijk om ze uit te voeren. Oefen daarom regelmatig, probeer dingen uit en gebruik behulpzame verandertechnieken.
Je kunt op ieder moment beginnen met iets van je leven te maken, je hoeft niet te wachten totdat er aan bepaalde voorwaarden is voldaan. En leven volgens jouw persoonlijke waarden geeft je op ieder moment voldoening!
Wees met jouw aandacht volledig in het hier en nu
Vaak zijn we met onze aandacht niet in het hier en nu, omdat onze gedachten ons afleiden van waar we zijn. We peinzen over iets negatiefs dat in het verleden is gebeurd, of piekeren over wat er mis kan gaan in de toekomst. Maar het leven is nu. Gisteren is voorbij, morgen is er nog niet. Wanneer je mentaal afwezig bent, leef je jouw leven niet volledig. En je kunt alleen actie ondernemen in het hier en nu.
Waar je ook bent, wees er volledig. Kies bewust waar je aandacht aan besteedt. Richt jouw aandacht volledig op datgene waar je mee bezig bent, op aspecten die je kunt beheersen. Wanneer je merkt dat je met jouw gedachten ergens ander bent, richt jouw aandacht dan terug op de taak.
Je kunt verbinding maken met het huidige moment door zonder jouw ademhaling te forceren twee of drie keer langzaam en diep adem te halen, terwijl je jouw aandacht richt op jouw ademhaling of op iets uit jouw omgeving.
Je kunt leren om minder vaak afgeleid te worden door je gedachten, sneller te herkennen wanneer je afgeleid bent, en beter te worden in het terugkeren uit de afleiding. Je kunt hiervoor de volgende oefening doen. Zit of lig in een veilige, comfortabele positie. Haal zonder je ademhaling te forceren tien (of meer) keer langzaam en diep adem. Richt jouw aandacht hierbij volledig op jouw ademhaling, en laat je gedachten op de achtergrond komen en gaan zonder er over te oordelen, alsof het wolken zijn die door de lucht zweven. Wanneer je merkt dat jouw aandacht niet meer bij jouw ademhaling is, richt haar dan weer rustig op je ademhaling.
Accepteer al jouw innerlijke ervaringen
Ieders leven gaat gepaard met emotionele pijn: negatieve gedachten, onaangename gevoelens en onbehaaglijke lichamelijke gewaarwordingen. We proberen deze pijn te vermijden of te onderdrukken, omdat we gelukkig willen zijn en ons goed willen voelen. Maar dit versterkt de pijn en laat hem langer duren. Onze emotionele pijn is niet het probleem, maar onze reactie erop.
Je kunt het onderdrukken van of worstelen met ongewenste emoties vergelijken met het onder water houden van een voetbal. Het kost energie om de bal onder water te houden, en hij schiet omhoog uit het water op het moment dat je hem loslaat.
Als we pijnlijke gedachten en gevoelens volledig accepteren, dan hebben ze geen macht over ons en zitten ze ons niet in de weg. Meestal verdwijnen ze dan vrij snel, want emoties zijn als het weer: altijd aanwezig en voortdurend in verandering. Sta jezelf toe om alles te voelen wat je voelt.
Acceptatie van pijnlijke gedachten en gevoelens betekent niet dat we ze leuk hoeven te vinden. Het betekent dat wij ons innerlijke verzet ertegen opgeven en in plaats daarvan onze energie gebruiken om het leven te creëren dat wij willen. Acceptatie betekent ook niet dat wij ongewenste omstandigheden tolereren. Het belangrijkste doel van acceptatie is dat wij doen wat wij zinvol vinden om te doen, ongeacht hoe wij ons emotioneel voelen.
Onderneem acties die in overeenstemming zijn met jouw persoonlijke waarden
Iets maken van je leven betekent het creëren van een zinvol leven. Dit gaat over vragen zoals: Wat maakt voor jou het leven de moeite waard? Wat is echt belangrijk voor jou? Wat voor soort persoon wil je zijn? Wat voor soort leven wil je leven?
Onze persoonlijke waarden gaan over wat wij waardevol vinden om te doen, over hoe we ons willen gedragen, en over wat voor soort persoon we willen zijn. Deze waarden geven ons leven zin, betekenis en passie. Het gaat erom wat wij uit eigen keuze belangrijk vinden, het is ons leven. Voorbeelden van persoonlijke waarden zijn: authenticiteit, creativiteit, nieuwsgierigheid, vrijgevigheid, dankbaarheid, eerlijkheid, en integriteit.
Iets maken van je leven betekent dat jij doet wat jij echt belangrijk vindt om met jouw tijd te doen, en dat jij je gedraagt naar jouw persoonlijke waarden, onafhankelijk van hoe jij je voelt. Je ervaart dan dat het leven zinvol kan zijn, zelfs als er onaangename dingen gebeuren. Iets maken van het leven is een continu proces dat pas eindigt als het leven voorbij is.
Jouw waarden zijn een soort kompas dat richting geeft aan het vormgeven van jouw leven. Het kompas geeft aan welke kant je uit moet. Het helpt jou om keuzes te maken en om op koers te blijven. Vraag jezelf telkens af: Helpt dit mij om het leven te creëren dat ik wil? Helpt dit mij om de soort persoon te worden die ik wil zijn?
Elke emotie geeft jou een impuls om op een bepaalde manier te handelen. De eerste stap is om de impuls op te merken. De tweede stap is om in te checken met jouw waarden: Komt dit gedrag overeen met het type persoon dat jij wilt zijn? Helpt dit jou om het leven te creëren dat jij wilt? Als een impuls niet overeenkomt met jouw waarden, kun je op de impuls surfen: geef hem voldoende tijd en ruimte om al zijn energie te verbruiken.
Wanneer je vanuit een bepaalde emotie gaat reageren, vraag jezelf dan: Gedraag ik mij naar mijn persoonlijke waarden of naar hoe ik me nu voel?
Hoe kom je erachter wat jij echt belangrijk vindt?
Er zijn vele manieren om erachter te komen wat jouw belangrijkste persoonlijke waarden zijn.
Je kunt bijvoorbeeld jezelf afvragen welke dingen in de wereld jou boos maken, en wat jij daar aan zou willen veranderen. Of nagaan bij welke ervaringen jij je heel energiek, volledig betrokken of totaal vervuld voelde.
Een bekende manier is om te ‘beginnen met het einde in gedachten’. Stel je voor dat je op de begrafenis van een geliefde aankomt. Jouw vrienden, familieleden en sommige collega’s zijn aanwezig. Ze rouwen om de overledene. Je loopt naar de kist, kijkt erin en… ziet jezelf liggen. Dit is jouw begrafenis, drie jaar vanaf vandaag. Er zijn drie sprekers. Wat zou jij willen dat elk van deze sprekers over jou zegt? Welke persoonlijke eigenschappen of kwaliteiten wil je graag horen? Welk positief verschil wil je gemaakt hebben in hun leven?
Sommige waarden worden door veel mensen belangrijk gevonden, zoals: gezondheid, verbinding (goede relaties met de mensen om ons heen), authenticiteit (ons eigen leven leiden, niet het leven dat anderen van ons verwachten), balans (de juiste balans vinden tussen werk en privé), kwetsbaarheid (onze gevoelens uiten in plaats van te onderdrukken), bijdragen (een bijdrage aan de maatschappij leveren).
Hoe kun je meer gaan leven naar wat jij echt belangrijk vindt?
Je kunt door het uitvoeren van de volgende stappen meer gaan leven naar wat jij echt belangrijk vindt.
1 - Bepaal waar je nu staat. In hoeverre leef jij nu naar wat jij echt belangrijk vindt? Breng dit voor een paar levensgebieden in kaart, zoals voor jouw lichamelijke gezondheid, emotionele gezondheid, werk, en relaties. Wat gaat er goed? Wat zou er beter kunnen? Wat wil je meer doen? Wat wil je minder doen?
2 - Bepaal waar je heen wilt. Bepaal wat de belangrijkste veranderingen zijn die jij in jouw leven wilt aanbrengen. Welk specifiek, concreet doel wil je bereiken? Wat heeft voor jou de hoogste prioriteit? Waarom? Wat heb je ervoor over?
3 - Bepaal wat je kunt doen om jouw doel te bereiken. Welke concrete acties kunnen jou in de juiste richting brengen? Genereer veel ideeën en kies daaruit de drie haalbare acties die de grootste bijdrage leveren aan het behalen van jouw doel. Ga indien nodig op onderzoek uit door te lezen, praten, en dingen uit te proberen.
4 - Voer de gekozen acties uit. We kunnen alleen iets van ons leven maken als we acties ondernemen waarmee we een zinvol leven creëren. Veranderen is moeilijk, dus maak gebruik van technieken om de kans op succes te vergroten, zoals: Begin meteen met het uitvoeren van de gekozen acties, stel het niet uit. Verwijder belemmeringen voor succes uit jouw fysieke en sociale omgeving. Identificeer vooraf mogelijke obstakels en bepaal wat je zult doen om die te overwinnen. Begin heel klein om snel succes te boeken. Vier successen meteen, om een goed gevoel op te wekken over waar je mee bezig bent. Werk samen met anderen. Monitor aan het eind van iedere dag of je de goede richting op gaat, en stuur bij als dat niet het geval is.
Afsluiting
Iets maken van je leven gaat over het creëren van een zinvol leven, door met jouw aandacht volledig in het hier en nu te zijn, al jouw innerlijke ervaringen te accepteren, en acties te ondernemen die in overeenstemming zijn met jouw persoonlijke waarden.
Het goede nieuws is dat je meteen kunt beginnen met iets maken van je leven, en dat leven volgens jouw persoonlijke waarden je op ieder moment voldoening geeft.
Vraag jezelf telkens af: Helpt dit mij om het leven te creëren dat ik wil?
Bibliografie
Ga naar mijn samenvatting van een boek door op de link te klikken.
Ontwerp je eigen leven: hoe je het beste uit je leven en werk haalt, Bill Burnett & Dave Evans
De valstrik van het geluk: hoe je kunt stoppen met worstelen en beginnen met leven, Russ Harris
De kracht van het NU: gids voor een bewust en gelukkig leven, Eckhart Tolle
Elementaire Gewoontes: Kleine veranderingen, groot resultaat, James Clear
