Bepaal een pad naar waar je heen wilt
Hoe je een levenspad kunt bepalen dat jou brengt van waar je nu bent naar waar je heen wilt.
In de vorige levensontwerpfase heb je bepaald waar je heen wilt door een ontwerpdoel te stellen voor het levensgebied dat je wilt verbeteren. Als je de vorige fase nog niet hebt voltooid, kunt je de instructies vinden door op deze link te klikken: https://www.a3lifedesign.com/blog-nederlands/bepaal-waar-je-heen-wilt
In deze fase bepaal je een levenspad dat jou brengt van waar je nu bent naar waar je heen wilt. Om meer voldoening uit jouw leven te halen, hoef je doorgaans geen grote veranderingen in jouw leven aan te brengen, zoals van baan veranderen, de relatie met je levenspartner beëindigen of naar het buitenland verhuizen. Een paar relatief kleine veranderingen in de goede richting kunnen vaak genoeg zijn om geleidelijk aan te verbeteren wat je al hebt, totdat het goed genoeg voor je is. In deze levensontwerpfase neem je nog geen definitieve beslissingen en ga je nog geen verplichtingen aan. Je onderzoekt alleen maar opties.
Opmerking: Als je een grote verandering in jouw levenssituatie tegenkomt, of het gevoel hebt dat je helemaal vastzit, kan het een waardevolle oefening zijn om drie significant verschillende levenspaden te ontwerpen voor de komende vijf jaar van je leven.
https://www.a3lifedesign.com/blog-nederlands/ontwerp-drie-paden-voor-de-komende-drie-jaar
Om een levenspad te bepalen naar waar je heen wilt, bedenk je zoveel mogelijk ideeën die jou kunnen helpen jouw ontwerpdoel te bereiken. Groepeer vervolgens vergelijkbare ideeën en kies de drie meest veelbelovende ideeën die jou in de gewenste richting kunnen brengen.
1️⃣ Genereer veel ideeën
In de vorige levensontwerpfase heb je jouw ontwerpvraag geformuleerd: Hoe kan ik <wat jij wilt bereiken>?
Met jouw ontwerpvraag als leidraad produceer je zoveel mogelijk ideeën om te komen van waar je nu bent naar waar je heen wilt. Bij dit creatieve proces van ideeën produceren gaat het om het bedenken van manieren om te bereiken wat je wilt bereiken. Welke ideeën helpen jou in de goede richting?
Jouw eerste idee is zelden jouw beste idee. Het is vaak het meest voor de hand liggende idee of het idee dat meteen in je opkomt. Het is misschien niet goed doordacht vanwege de menselijke drang om snelle oplossingen voor problemen te vinden. En het kan gebaseerd zijn op jouw bestaande overtuigingen en aannames, wat de creativiteit en originaliteit ervan kan beperken.
Als het om ideeën gaat is meer beter. Een verscheidenheid aan ideeën betekent vaak een diverse verzameling perspectieven en benaderingen. Deze diversiteit kan leiden tot bredere probleemoplossing en innovatieve oplossingen. Dit vergroot de kans op het vinden van een levenspad dat jou succesvol en efficiënt brengt waar je heen wilt. Neem de tijd voor dit proces. Het kan dagen of zelfs weken duren voordat er voldoende uiteenlopende ideeën zijn gegenereerd.
Schrijf alle ideeën op die je krijgt. Pas geen censuur, kritiek of vroegtijdig oordeel toe. Alle ideeën zijn welkom. Vooral wilde, gekke ideeën die je buiten het mentale kader brengen waarbinnen je gevangen zit.
Schrijf elk idee op een plakbriefje, op een kaart of elektronisch, zodat je soortgelijke ideeën gemakkelijk kunt groeperen in de volgende stap van dit proces.
Er zijn veel manieren om ideeën te genereren voor jouw ontwerpvraag. Hieronder vind je enkele suggesties om jou op weg te helpen. Het maakt niet uit hoe je het doet, zolang je maar genoeg ideeën genereert om jouw ontwerpdoel te bereiken.
👉 In een eerdere levensontwerpfase heb je uitgezocht wat je met jouw leven gaat doen (zie de sectie ‘Gerelateerde levensontwerp blogs’ als je dat nog niet hebt gedaan). Je maakte een lijst met activiteiten die jij leuk of belangrijk vindt. Als je deze lijst doorneemt, krijg je wellicht enkele ideeën voor jouw ontwerpvraag.
👉 Bijna al onze problemen en hun oplossingen zijn al door anderen onderzocht en beschreven. Verzamel ideeën uit betrouwbare bronnen, zoals blogs, sociale media, (non-fictie) boeken, wetenschappelijke tijdschriften, documentaires of podcasts die relevante informatie bevatten voor jouw ontwerpvraag.
👉 Samenwerking is een fundamenteel aspect bij het ontwerpen en bouwen van jouw leven. Praat met anderen om ideeën op te doen, zoals jouw partner, familieleden, vrienden, kennissen, collega’s of deskundigen. Betrek jouw levensontwerpteam erbij als je dat hebt. Vertel mensen wat je wilt bereiken en vraag om suggesties over wat zij denken dat je zou kunnen doen.
👉 Ga naar plekken waar je inspiratie kunt opdoen voor ideeën, zoals een lezing of bijeenkomst, de natuur of een stad. Sta open voor alles wat je tegenkomt om ideeën op te doen die relevant kunnen zijn voor jouw ontwerpvraag.
👉 Genereer ideeën door na te denken over welke veranderingen aan bepaalde aspecten van jezelf of jouw omgeving jou zouden helpen jouw ontwerpdoel te bereiken. Dit kunnen veranderingen zijn van onbehulpzame delen van jouw zelfbeeld, beperkende gedachten en overtuigingen, angst voor afwijzing of mislukking, onbehulpzame gedragingen en gewoontes, en jouw sociale en fysieke omgeving. Kleine veranderingen kunnen grote gevolgen hebben.
👉 Welke activiteiten moet je starten of meer doen, en welke activiteiten moet je stoppen of minder doen om jouw ontwerpdoel te bereiken?
👉 Om veel ideeën te bedenken, ook wilde en gekke, kun je technieken voor het genereren van ideeën gebruiken, zoals brainwriting en brainstormen. Zie bijlage A voor enkele details over deze technieken.
Als eenvoudig voorbeeld vind je hieronder een aantal ideeën als antwoord op de ontwerpvraag: Hoe kan ik wekelijks voldoende bewegen?
2️⃣ Groepeer soortgelijke ideeën
De vorige stap heeft jou een grote verzameling ideeën opgeleverd, elektronisch opgeslagen, op plakbriefjes of op kaarten. Sommige van deze ideeën zullen vergelijkbaar zijn, bijvoorbeeld ideeën om jouw auto minder te gebruiken of meer te bewegen.
Groepeer soortgelijke ideeën in thema's en geef elk thema een korte beschrijving die de essentie van het thema weergeeft. Bijvoorbeeld thema's zoals 'Minder mijn auto gebruiken' of 'Meer bewegen'. Plaats ideeën die niet binnen jouw thema’s passen in het thema ‘Overig’. Als je met nieuwe ideeën komt die jou kunnen helpen jouw ontwerpdoel te bereiken, voeg deze ideeën dan toe aan een bijbehorend thema. Door de groepering krijg je een aantal thema's en bijbehorende ideeën.
Voor het eenvoudige voorbeeld toont het onderstaande diagram een mogelijke groepering.
Bewaar jouw thema's en bijbehorende ideeën voor toekomstig gebruik elektronisch of door er een foto van te maken en op te slaan.
3️⃣ Reduceer tot ongeveer zeven ideeën
Levensontwerp gaat over actie ondernemen. De ideeën die jij hebt geproduceerd leveren alleen waarde op als je er een paar selecteert en daar actie op onderneemt.
Het menselijke verstand kan slechts effectief kiezen uit een beperkt aantal opties. Wanneer je te veel opties hebt, heb je eigenlijk helemaal geen opties, omdat je geen keuze kunt maken. Daarom is de eerste stap in het selectieproces het beperken van jouw verzameling ideeën tot ongeveer zeven. Het kan zijn dat je weerstand voelt, omdat je van veel goede ideeën afscheid moet nemen. Maar het moet gedaan worden. Troost jezelf met de gedachte dat je altijd jouw opgeslagen kopie hebt waarop je kunt terugvallen als je later in het proces mocht vastlopen.
Je kunt afzonderlijke ideeën uit de thema's kiezen, maar je kunt ook een heel thema als één idee opnemen. De naam van het thema gebruik je dan als één idee, bijvoorbeeld ‘Mijn auto minder gebruiken’.
Je kunt ongeveer zeven ideeën selecteren door de ideeën te selecteren die jou het meest aanspreken. Of je kunt alle ideeën die jou het minst aanspreken verwijderen totdat er nog ongeveer zeven over zijn. Gebruik jouw verstand en jouw gevoelens bij het kiezen: maak verstandige keuzes die niet tegen jouw gevoelens ingaan.
Je kunt selectiecriteria gebruiken zoals hoeveel een idee bijdraagt aan het behalen van jouw ontwerpdoel (effectiviteit), hoe gemakkelijk je het idee kunt implementeren (haalbaarheid), of de mogelijke positieve neveneffecten die het idee heeft voor jezelf of je naasten. Onthoud de 80/20-regel: 20% van de activiteiten levert doorgaans 80% van de gewenste resultaten op.
Voor het eenvoudige voorbeeld zijn de geselecteerde ideeën in het onderstaande diagram omgeven door een rood kader.
4️⃣ Kies de drie meest veelbelovende ideeën
Kies de drie ideeën (of minder) die jou het meest veelbelovend lijken om jouw ontwerpdoel te bereiken. Dit zijn de ideeën waar jij actie op gaat ondernemen.
Je kunt ze op dezelfde manier selecteren als in de vorige stap: selecteer de ideeën die jou het meest aanspreken, of verwijder de ideeën die jou het minst aanspreken. Hierbij kun je opnieuw gebruik maken van selectiecriteria zoals effectiviteit, haalbaarheid of mogelijke positieve neveneffecten. Omdat er nog maar een paar ideeën over zijn, kun je ze ook op een meer gestructureerde manier selecteren, bijvoorbeeld door paarsgewijze vergelijking of het maken van een beslissingsmatrix. Bijlagen B en C bevatten de details van deze technieken.
🖊️ Nadat je jouw drie meest veelbelovende ideeën hebt geselecteerd, schrijf je jouw levenspad op in de vorm: Ik ga <idee 1>, en <idee 2>, en <idee 3>.
Dit is het levenspad dat je gaat volgen om jouw ontwerpdoel te bereiken.
Een voorbeeld: ik ga sporten terwijl ik tv kijk, ga twee keer per week zwemmen en neem minder de auto.
5️⃣ Bewaar jouw resultaten
Bewaar alles wat je in deze fase hebt geproduceerd. Als de informatie op plakbriefjes of kaarten staat, maak dan foto's van jouw materialen en bewaar deze. Het kan zijn dat je deze ideeën op een gegeven moment weer nodig hebt, bijvoorbeeld als je later in het proces vastloopt.
🎉👏🎈
Op basis van jouw ontwerpvraag 'Hoe kan ik <wat je wilt bereiken>?' heb je een levenspad bepaald door drie ideeën te selecteren waarmee je denkt jouw ontwerpdoel te kunnen bereiken. In de volgende fase van het life design proces ga je deze ideeën testen om erachter te komen of ze ook daadwerkelijk voor jou werken: https://www.a3lifedesign.com/blog-nederlands/test-jouw-gekozen-pad.
Referenties
Ontwerp je eigen leven, Bill Burnett en Dave Evans
Lees mijn samenvatting van dit boek
Gerelateerde levensontwerp blogs
Hoe jij jouw persoonlijke waarden kunt uitzoeken, A3 Life Design, Adrie Kuil,
https://www.a3lifedesign.com/blog-nederlands/hoe-jij-jouw-persoonlijke-waarden-kunt-uitzoeken
Hoe je erachter kunt komen wat jij met je leven wilt doen, A3 Life Design, Adrie Kuil,
Bepaal waar je nu bent, A3 Life Design, Adrie Kuil,
https://www.a3lifedesign.com/blog-nederlands/bepaal-waar-je-nu-bent
Bepaal waar je heen wilt, A3 Life Design, Adrie Kuil,
https://www.a3lifedesign.com/blog-nederlands/bepaal-waar-je-heen-wilt
Bijlage A – Brainwriting / Brainstormen
Brainwriting en brainstormen zijn technieken om veel ideeën te genereren. Brainwriting doe je in je eentje, en brainstormen doe je met een kleine groep mensen. Brainstormen verdient de voorkeur omdat elk groepslid een uniek perspectief met zich meebrengt, en interactie met anderen ideeën oplevert die niet naar voren komen als je alleen werkt.
De regels voor brainwriting en brainstormen zijn:
👉 Censureer, oordeel of bekritiseer niet. Alle ideeën zijn welkom. Het doel is om ideeën te genereren, niet om ze neer te schieten.
👉 Ga voor kwantiteit boven kwaliteit. Meer is beter. Hoe meer ideeën je genereert, hoe groter de kans dat je met oplossingen komt waarmee je jouw ontwerpdoel kunt bereiken.
👉 Ga voor wilde, gekke ideeën om te ontsnappen aan de beperkingen in jouw denken. Ga ervan uit dat alles mogelijk is omdat je magische krachten hebt.
👉 Wanneer je brainstormt, bouw dan voort op de ideeën van anderen. Hierdoor ontstaan ideeën waar de deelnemers in hun eentje niet op zouden zijn gekomen.
Het doel is om zoveel mogelijk ideeën te genereren voor jouw ontwerpvraag: Hoe kan ik <wat jij wilt bereiken>?
⚒️ Brainwriting
Zorg ervoor dat je een pen en voldoende kaarten of plakbriefjes bij de hand hebt, of open een elektronisch document.
Stel een minimum in voor het aantal te produceren ideeën, bijvoorbeeld 50 of 100.
Herinner jezelf aan de ontwerpvraag waarvoor je ideeën genereert.
Genereer snel ideeën om oordelen te vermijden en schrijf elk idee op dat in je opkomt (één idee per plakbriefje of kaart).
Na elk idee dat je opschrijft, kun je denken of zeggen: En wat nog meer?
Ga door totdat je ten minste het door jou ingestelde minimum bereikt.
⚒️ Brainstormen
Stel een begeleider aan om de brainstormsessie voor te bereiden en het proces te faciliteren.
De begeleider zorgt ervoor dat er voldoende pennen en kaarten of plakbriefjes aanwezig zijn.
Aan het begin van de brainstormsessie herinnert de begeleider de deelnemers aan de ontwerpvraag.
Tijdens de brainstormsessie zeggen de deelnemers om de beurt een idee hardop en schrijven dit op.
Deelnemers bouwen voort op de ideeën van anderen. Ze gebruiken de collectieve creativiteit van de groep om ideeën te genereren die niemand zelfstandig kan bedenken.
Brainstorm gedurende 5 tot 10 minuten.
Aan het einde telt de begeleider het aantal geproduceerde ideeën en rapporteert dit aan de groep.
Bijlage B – Paarsgewijze vergelijking
Door jouw ideeën paarsgewijs te vergelijken, kun je op basis van jouw selectiecriteria jouw drie meest veelbelovende ideeën bepalen. Deze criteria kunnen onder meer zijn hoeveel het idee bijdraagt aan het bereiken van jouw ontwerpdoel, hoe gemakkelijk het voor jou is om het idee te implementeren, of de mogelijke positieve neveneffecten die het idee heeft voor jezelf, jouw dierbaren en anderen.
Schrijf jouw geselecteerde ideeën in willekeurige volgorde onder elkaar op en voer de volgende stappen uit:
👉 Vergelijk het idee in de eerste rij van jouw lijst met het idee in de tweede rij. Geef één punt aan het idee dat volgens jou het meest veelbelovend is. Je moet een keuze maken, je kunt niet aan beide ideeën een half punt geven. Doe hetzelfde voor het idee in de eerste rij met het idee in de derde rij, dan de eerste rij met de vierde rij, enzovoort tot de eerste rij met de laatste rij.
👉 Vergelijk het idee in de tweede rij met het idee in de derde rij. Geef één punt aan het idee dat volgens jou het meest veelbelovend is. Doe hetzelfde voor het idee in de tweede rij met het idee in de vierde rij, dan de tweede rij met de vijfde rij, enzovoort tot de tweede rij met de laatste rij.
👉 Herhaal deze procedure met de derde rij, vervolgens met de vierde rij, enzovoort tot de voorlaatste rij.
👉 Tel het totaal aantal punten voor elk idee.
👉 De ideeën met de drie hoogste scores zijn jouw drie meest veelbelovende ideeën.
Voor het eenvoudige voorbeeld in deze blogpost zou het onderstaande een resultaat kunnen zijn van de paarsgewijze vergelijking.
Appendix C – Maak een beslissingsmatrix
Je kunt ideeën vergelijken met behulp van een beslissingsmatrix. De matrix heeft twee assen die de twee aspecten weergeven waarop je de ideeën beoordeelt. Zo kun je de ideeën bijvoorbeeld beoordelen op haalbaarheid (van laag naar hoog) en bijdrage aan het behalen van jouw ontwerpdoel (van laag naar hoog). Andere mogelijke aspecten waarop je jouw ideeën kunt vergelijken, zijn onder meer positieve neveneffecten voor jezelf of anderen, kosten, inspanning, consistentie met jouw persoonlijke waarden of aantrekkelijkheid voor jou.
Teken de matrix en begin met de lage uiteinden in de linkeronderhoek van de matrix (zie voorbeeld hieronder). Plaats elk idee in de matrix op de plek waar jij denkt dat het zou moeten staan. Hierdoor zie je direct welke ideeën de meeste kans maken om jouw ontwerpdoel te behalen. Kies de drie ideeën die het dichtst bij de hoge uiteinden in de rechterbovenhoek van de matrix liggen.
Voor het eenvoudige voorbeeld in deze blogpost zou het onderstaande een resulterende beslissingstabel kunnen zijn.
