De vier inzichten
Wijsheid van de Tolteken
Don Miguel Ruiz
samengevat door Adrie Kuil
Korte samenvatting
Het eerste inzicht – Wees onberispelijk in je woorden
Gebruik woorden niet tegen jezelf of anderen. Gebruik de kracht van jouw woorden om waarheid en liefde te delen.
Het tweede inzicht – Vat niets persoonlijk op
Alles wat andere mensen zeggen en doen is vanwege zichzelf, nooit vanwege jou. Als je immuun bent voor de mening van anderen, zul je niet onnodig lijden.
Het derde inzicht – Ga niet uit van veronderstellingen
Vind de moed om vragen te stellen, en om te vragen wat je wilt. Duidelijke communicatie vermindert misverstanden en verbetert jouw relaties.
Het vierde inzicht – Doe altijd je best
Hoe jij je ook voelt, doe gewoon je best. Altijd je best doen bevrijdt jou van het veroordelen van jezelf, schuldgevoelens en zelfbestraffing.
Volledige samenvatting
Deze samenvatting is een informeel verslag van mijn begrip van de belangrijkste boodschappen uit het boek De vier inzichten van Don Miguel Ruiz.
Als kind leren we van de volwassenen om ons heen wat we wel en niet moeten geloven, wat goed en wat slecht is, wat goed en wat fout is. Via straffen en beloningen leren de volwassenen ons welk gedrag wel of niet acceptabel is. Uit angst voor afwijzing door anderen doen we alsof we zijn wat we niet zijn.
Uiteindelijk worden we zo goed getemd dat we onszelf straffen als we de regels van ons innerlijke geloofssysteem niet volgen. Alles wat we denken, voelen en doen wordt beoordeeld door onze Innerlijke Rechter. Het deel van ons dat de oordelen ondergaat, is het Slachtoffer. Het Slachtoffer zegt: "Ik ben niet goed genoeg.", de Innerlijke Rechter is het daarmee eens en zegt: "Ja, je bent niet goed genoeg.".
Vijfennegentig procent van onze overtuigingen zijn leugens, en we lijden omdat we ze geloven. Deze onjuiste overtuigingen zorgen ervoor dat we in een staat van angst leven. Ze maken ons blind voor de waarheid, gerechtigheid en schoonheid die al in ons zit. Door deze leugens kunnen we niet zien wie we werkelijk zijn, en kunnen we ook niet zien dat we niet vrij zijn.
Onze grootste angst is om het risico te nemen om te leven en uit te drukken wat we werkelijk zijn. Wij bedenken een beeld van hoe we moeten zijn om door anderen geaccepteerd te worden. Wij zullen nooit kunnen voldoen aan dit onrealistische beeld van perfectie, waardoor we onszelf afwijzen. Anderen voldoen niet aan onze verwachtingen, omdat we ze beoordelen aan de hand van hetzelfde beeld van perfectie. Ons probleem is dat we onszelf niet accepteren zoals wij zijn, en anderen niet accepteren zoals zij zijn.
Wij zoeken de vrijheid om onszelf te zijn. Maar we verhinderen onszelf om vrij te zijn, door te piekeren over het verleden, ons zorgen te maken over de toekomst, niet in het huidige moment te leven, en bang te zijn om onze gevoelens te uiten. De meesten van ons zijn zich er niet van bewust dat ze niet vrij zijn. De eerste stap naar persoonlijke vrijheid is de bewustwording dat jouw leven de manifestatie is van jouw overtuigingen, waarvan de meeste niet waar zijn.
Wij zoeken de vrijheid om ons eigen leven te leiden, in plaats van het leven van ons geloofssysteem. Ontwikkel eerst jouw bewustzijn van jouw beperkende, op angst gebaseerde overtuigingen. Oefen vervolgens doorlopend met alternatieve overtuigingen zoals De Vier Inzichten.
De belangrijkste afspraken zijn de afspraken die we met onszelf maken, over wie we zijn en wat we geloven. Deze afspraken beheersen ons leven. Om een leven van vreugde en vervulling te leiden, moeten we onze op angst gebaseerde afspraken verbreken. De Vier Inzichten zullen ons daarbij helpen.
We kunnen elk moment sterven. We hebben alleen het huidige moment om te leven. Gebruik elk moment om gelukkig te zijn, om te doen wat je graag doet. Blijf jezelf. Probeer anderen niet te plezieren. Wees niet bang voor wat anderen van je zouden kunnen denken. Er is niets om bang voor te zijn. Leef in het heden. Geluk is een keuze, en geestelijk lijden ook.
Het eerste inzicht – Wees onberispelijk in je woorden
Het woord is het krachtigste instrument dat mensen hebben. Het kan worden gebruikt voor schepping, of misbruikt voor vernietiging. Het kan jou bevrijden, of het kan jou tot slaaf maken. Meningen en ideeën zijn als zaden die voortdurend worden geplant in de vruchtbare grond van de menselijke geest. Maar al te vaak is onze geest vruchtbaar voor de zaden van angst. Woorden kunnen onze overtuigingen ten goede of ten kwade veranderen.
Onberispelijkheid betekent "zonder zonde". Een zonde is alles wat je gelooft, voelt of doet wat tegen jezelf ingaat. Als je onberispelijk bent, neem je verantwoordelijkheid voor je acties, maar veroordeel jij jezelf niet, en wijs jij jezelf niet af.
Onberispelijk zijn in je woorden betekent dat je woorden niet tegen jezelf gebruikt. Woorden tegen anderen gebruiken heeft hetzelfde effect als woorden tegen jezelf gebruiken, vanwege de negatieve gevolgen die dat met zich meebrengt. Als je van jezelf houdt, zul je die liefde uiten in je interacties met anderen.
Wij misbruiken woorden vaak om anderen de schuld te geven, fouten te vinden, boosheid of haat te uiten en elkaar naar beneden te halen. We moeten onze ouders vergeven dat ze woorden tegen ons gebruikten, omdat ze de kracht van hun woorden niet kenden. Telkens wanneer we een negatieve mening over onszelf horen en erin geloven, wordt de mening een onderdeel van ons geloofssysteem. Om onbehulpzame overtuigingen te doorbreken, moeten we ze vervangen door overtuigingen die op de waarheid zijn gebaseerd. De waarheid is het belangrijkste onderdeel van onberispelijk zijn in je woorden.
In onze zelfpraat gebruiken we woorden meestal tegen onszelf. "Ik ben niet goed genoeg." " Ik ben te oud." "Ik begrijp er nooit iets van." Jouw meningen zijn slechts standpunten, ze zijn niet per se waar. Word onberispelijk in jouw woorden, dit verwijdert elk emotioneel gif uit jouw geest en uit jouw communicatie met anderen.
Jouw niveau van eigenliefde is recht evenredig met de onberispelijkheid in jouw woorden. Maak deze afspraak met jezelf: Ik ben onberispelijk in mijn woorden. Dit zal jouw geest vruchtbaar maken voor woorden die voortkomen uit liefde in plaats van uit angst. Gebruik de kracht van je woorden om waarheid en liefde te delen. Zeg tegen jezelf hoeveel je van jezelf houdt. Onberispelijk zijn in je woorden kan je naar persoonlijke vrijheid leiden.
Het tweede inzicht – Vat niets persoonlijk op
Wat er ook gebeurt, vat het niet persoonlijk op. Dingen persoonlijk opvatten is een uiting van egoïsme omdat we aannemen dat ze over ons gaan. Alles wat andere mensen zeggen en doen is vanwege zichzelf, nooit vanwege jou.
We leven allemaal in ons eigen verstand en hebben allemaal een heel andere kijk op de wereld. Als mensen je beledigen, vat het dan niet persoonlijk op. Wat ze zeggen en doen is slechts een projectie van hoe ze de wereld zien en hoe ze zich op dat moment voelen. Op dezelfde manier is alles wat jij zegt en doet een projectie van jouw wereldbeeld en gevoelens. Hun meningen hebben niets met jou te maken, en jouw mening heeft niets met hen te maken. Vat de mening van anderen dus niet persoonlijk op.
Als je emotioneel vergif van anderen persoonlijk opvat, dan wordt het jouw vergif. Als jij immuun bent voor de mening van anderen, zul je niet onnodig lijden. Laat de behoefte om door anderen geaccepteerd te worden los.
Je vat dingen pas persoonlijk op als je het eens bent met wat er werd gezegd. Jouw gevoelens worden niet veroorzaakt door de woorden en daden van anderen, maar door jouw innerlijke wonden die daardoor worden aangeraakt. Je doet jezelf pijn. Op dezelfde manier worden de gevoelens van anderen niet veroorzaakt door jouw woorden en daden. Zij doen zichzelf pijn.
We zien de wereld allemaal met andere ogen. We maken allemaal onze eigen film. Als je met angst leeft, kun je boos worden op anderen of ze haten. Als je zonder angst leeft, als je van jezelf houdt, zul je geen negatieve emoties voelen, maar van alles om je heen houden.
De meningen die je over jezelf hebt zijn niet per se waar, dus je hoeft deze niet persoonlijk op te vatten.
Door dingen persoonlijk op te vatten, zorg je ervoor dat je nodeloos lijdt. We kunnen nooit gekwetst worden door wat anderen zeggen. Als anderen liegen, is dat omdat ze bang zijn dat je erachter zult komen dat ze niet perfect zijn. Als je niets persoonlijk opvat, word je bevrijd van de mening van anderen.
Jij bent niet verantwoordelijk voor de acties en gevoelens van anderen. Jij bent alleen verantwoordelijk voor jouw eigen daden. Je kunt anderen zonder angst voor afwijzing of zelfveroordeling vragen wat je nodig hebt, en ja of nee zeggen op hun verzoeken.
Het derde inzicht – Ga niet uit van veronderstellingen
We hebben de neiging om veronderstellingen te maken en te geloven dat ze waar zijn. Veronderstellingen kunnen leiden tot misverstanden en problemen. We maken veronderstellingen over wat anderen denken, geloven dat deze veronderstellingen juist zijn, nemen ze persoonlijk op en reageren dan op onze eigen veronderstellingen!
We uiten vaak niet wat we willen, omdat we ervan uitgaan dat onze partner weet wat we willen. We voelen ons vervolgens gekwetst of boos als ze niet doen wat we dachten dat ze zouden doen. Ze zouden moeten weten wat we willen, nietwaar?
We nemen de werkelijkheid niet waar zoals die is. We horen alleen wat we willen horen. We gaan ervan uit dat iedereen het leven ziet zoals wij, en denkt zoals wij denken. We gaan ervan uit dat iedereen ons zal veroordelen zoals we onszelf veroordelen. We verwerpen onszelf voordat anderen ons kunnen afwijzen.
We maken veronderstellingen over onszelf die innerlijke conflicten creëren. We veronderstellen dat we bepaalde dingen wel of niet kunnen. We overschatten of onderschatten onszelf.
Jouw liefde kan anderen niet veranderen. Ze veranderen alleen als ze dat willen. Echte liefde is anderen accepteren zoals ze zijn, zonder de behoefte te voelen om ze te veranderen. Waarom zou je met iemand zijn die jou niet accepteert zoals je bent? Wees wat je bent, geef geen vals beeld.
We maken veronderstellingen omdat we bang zijn om vragen te stellen. Vind de moed om vragen te stellen, en te vragen wat je wilt. Als je iets niet begrijpt, stel dan vragen totdat het je zo duidelijk mogelijk is. Vraag om wat je wilt. Je hebt het recht om te vragen te stellen, en iedereen heeft het recht om ja of nee te zeggen. Iedereen heeft het recht om jou vragen te stellen, en jij hebt het recht om ja of nee te zeggen.
Duidelijke communicatie vermindert misverstanden en verbetert jouw relaties. Zonder veronderstellingen te maken, worden jouw woorden onberispelijk, en zul jij jouw woorden gebruiken voor creëren, geven, delen en liefhebben.
Begrijpen is niet genoeg, het ondernemen van actie maakt het verschil. Door steeds opnieuw vragen te stellen, wordt deze gewoonte versterkt totdat het een tweede natuur wordt.
Het vierde inzicht – Doe altijd je best
Het vierde inzicht gaat over het laten werken van de eerste drie inzichten. Doe je best onder alle omstandigheden, niet meer en niet minder. Jouw best zal nooit op elk moment hetzelfde zijn. Door De Vier Inzichten als gewoontes te bekrachtigen, verbeter jij jouw uiterste best. Hoe jij je ook voelt, doe gewoon je best. Altijd je best doen bevrijdt jou van zelfveroordeling, schuldgevoelens en zelfbestraffing.
Je bent hier om te leven, lief te hebben en gelukkig te zijn.
Onderneem actie omdat je het leuk vindt om te doen, niet vanwege een verwacht resultaat. Wees niet gehecht aan het resultaat. Als je leuk vindt wat je doet, en altijd je best doet, zul je van het leven genieten. Accepteer jezelf, wees je bewust van je fouten en leer ervan. Oefen, bestudeer de resultaten en blijf oefenen.
Actie ondernemen is uiten wat je bent. Actie ondernemen is leven. Zonder actie geen resultaat. Maak je geen zorgen over de toekomst, laat het verleden los en leef volledig in het hier en nu. Leef één dag tegelijk. Laat alles los wat het leven van je wegneemt. Houd gewoon van jezelf, wees jezelf en geniet van het leven. Je hebt geen acceptatie van anderen nodig.
Verwacht niet dat je altijd onberispelijk zult zijn in je woorden, dat je nooit meer iets persoonlijk zult opvatten, of dat je nooit meer een veronderstelling zult maken. Doe gewoon je best, keer op keer. Oefen om beter te worden in wat je doet. Je leert door herhaling. Respecteer, eer en houd van je lichaam.
Alle vier de inzichten zijn volledig onder jouw controle. Maak deze afspraak met jezelf: Ik kies ervoor om volgens De Vier Inzichten te leven. Houd er rekening mee dat er obstakels zullen zijn, waar je ook gaat. Je zult vele malen vallen. Sta elke keer op en ga door. Als je valt, oordeel dan niet over jezelf, maar wees wel streng voor jezelf. Als je een inzicht niet bent nagekomen, begin dan morgen opnieuw.