Laat jouw gedachten komen en gaan terwijl jij jouw aandacht houdt bij wat jij doet.

Worden jouw prestaties soms negatief beïnvloed door onbehulpzame gedachten die door jouw hoofd spoken?

 

Lees dan verder om te leren hoe jij deze ongewenste gedachten op de achtergrond kunt laten komen en gaan terwijl jij jouw aandacht houdt bij wat jij doet.

 

Het denkende zelf en het observerende zelf

Om te leren jouw gedachten aan je voorbij te laten gaan, is het handig om onderscheid te maken tussen twee verschillende delen van jezelf: het denkende zelf en het observerende zelf.

 

Het denkende zelf is het deel van jou dat verantwoordelijk is voor het denken. Het wordt gewoonlijk 'het verstand' genoemd. Het is het deel van jou dat nadenkt over jouw ervaringen. Het produceert een stroom van steeds veranderende gedachten. Het heeft het vermogen om denkprocessen uit te voeren, zoals plannen, beoordelen, vergelijken, analyseren, onthouden en fantaseren.

 

Het observerende zelf is het deel van jou dat verantwoordelijk is voor het observeren. Het is de plek van waaruit jij jouw gedachten, gevoelens, fysieke gewaarwordingen, beelden, geluiden, geuren en smaken observeert. Het richt jouw aandacht en observeert jouw ervaringen direct, zonder dat er iets tussen zit. Het ziet de dingen zoals ze zijn, zonder oordeel of kritiek omdat het niet kan denken. Het enige wat het doet is observeren. Jij weet alleen wat jij denkt, voelt, waarneemt en doet omdat dit deel van jou dit observeert.

 

Als jij bijvoorbeeld een auto bestuurt en al jouw aandacht is gericht op het verkeer om jou heen, dan is dit jouw observerende zelf aan het werk. Jij observeert het verkeer, jij denkt er niet over na. Als gedachten opkomen zoals 'Waarom rijdt die auto zo dicht achter me?' of 'Ik word angstig van invoegen op snelwegen', dan is dit jouw denkende zelf aan het werk. Als jouw observerende zelf aandacht geeft aan jouw gedachten, is het niet volledig gericht op het verkeer om je heen en worden jouw rijprestaties negatief beïnvloed.

 

Of stel dat jij naar een mooi schilderij kijkt. Jij registreert de kleuren, lijnen en vormen zonder dat er gedachten door jouw hoofd gaan. Dit is jouw observerende zelf aan het werk. Maar het zal niet lang duren voordat jouw denkende zelf gedachten begint te genereren zoals ‘De schilder maakt vakkundig gebruik van kleurcontrasten en lineair perspectief om de illusie van diepte te creëren. Zijn schilderijen zijn tegenwoordig een fortuin waard. Laat me een foto maken.’ Als jouw observerende zelf aandacht gaat besteden aan deze gedachten, verlies jij het directe contact met het schilderij.

 

Het observerende zelf is als de lucht, en gedachten en gevoelens zijn als het weer. De lucht is altijd hetzelfde, maar het weer verandert voortdurend. De lucht heeft ruimte voor alle weertypes, hoe slecht ze ook zijn. Zelfs zware onweersbuien of orkanen kunnen de lucht niet beschadigen of veranderen. De lucht is er altijd, zelfs als deze volledig wordt verduisterd door wolken.

 

Jouw kritische commentator

Terwijl je wakker bent, produceert jouw denkende zelf bijna non-stop gedachten. Zij komen en gaan voortdurend. Jouw denkende zelf is als een sportcommentator die realtime commentaar levert op een wedstrijd. In dit geval is jouw leven het spel en hoor jij continu zijn lopende commentaar.

 

Vanwege jouw ingebouwde negativiteitsbias (zie de sectie Referenties voor een link naar de details), is jouw sportcommentator zeer kritisch over jou en jouw prestaties. Hij twijfelt of je wel goed genoeg bent. Af en toe noemt hij iets positiefs, maar niet heel vaak. Hij belicht op dramatische wijze alles wat jij verkeerd doet, herinnert jou regelmatig aan fouten uit het verleden en schetst een somber beeld van jouw toekomst.

 

Hoe meer jij gelooft dat dit negatieve commentaar waar is, hoe ellendiger en onwaardiger jij je zult voelen.

 

Stop met aandacht te schenken aan de commentator

Helaas kom je niet van jouw interne kritische commentator af. Hij zal nooit stoppen met het maken van onaangename opmerkingen, want dat is zijn taak. Als je probeert om hem te stoppen, gaat hij harder praten. Hetzelfde gebeurt als je hem probeert te overstemmen door luid over hem heen te praten. En als je actief probeert niet naar hem te luisteren, zul je hem nog meer horen.

 

Je kunt echter leren om te stoppen met aandacht te schenken aan wat jouw commentator zegt. Je kunt leren jouw gedachten te laten komen en gaan, ze te zien als een soort achtergrondgeluid. Gedachten zijn slechts woorden die door je hoofd gaan. Je observerende zelf hoeft er geen aandacht aan te schenken, omdat ze niet noodzakelijkerwijs belangrijk of waar zijn.

 

Gerelateerd: Mijn blogpost ‘Hoe verminder je de invloed van onbehulpzame gedachten’ beschrijft verschillende technieken om afstand te creëren tussen jou en jouw onbehulpzame gedachten (zie de  Referenties sectie voor de link).

 

Laat je gedachten komen en gaan

Jouw gedachten op de achtergrond laten komen en gaan terwijl jij jouw aandacht houdt bij wat je doet, is een nuttige vaardigheid omdat je dan jouw tijd en energie kunt richten op het ondernemen van actie om het leven te creëren dat jij wilt.

 

Stel dat jij op een feestje bent en jouw observerende zelf let op onbehulpzame gedachten zoals 'Ik voel me vreselijk op dit feestje. Ik ken hier niemand en ik ben slecht in koetjes en kalfjes.’ Of stel dat  bij voetbal vlak voordat jij een penalty gaat nemen jouw observerende zelf aandacht besteedt aan ongewenste gedachten zoals 'Ik heb de vorige gemist. Als ik nu faal, laat ik het hele team weer in de steek.' Het is moeilijk om de gewenste resultaten te bereiken als jouw observerende zelf zich concentreert op jouw gedachten in plaats van op de taak die voorhanden is.

 

De volgende techniek leert jou hoe jij jouw gedachten op de achtergrond kunt laten komen en gaan terwijl jij jouw aandacht houdt bij wat je doet. Lees de onderstaande instructies en probeer het dan.

 

⚒️ Concentreer je op je ademhaling

Optionele voorbereiding: Stel een timer in voor twee tot drie minuten. Ga zitten of liggen in een comfortabele houding. Ontspan jouw lichaam, vooral jouw schouders en nek. Sluit je ogen als dit je helpt om beter te focussen.

 

Adem gedurende twee tot drie minuten langzaam en diep, bij voorkeur door jouw neus. Leeg jouw longen bij elke uitademing. Richt jouw volledige aandacht op jouw ademhaling. Let op de lucht die in en uit jouw neus stroomt. Voel jouw borst op en neer gaan. Merk op dat jouw buik uitzet en samentrekt. Dit is jouw observerende zelf aan het werk.

 

Laat jouw gedachten komen en gaan op de achtergrond. Dit is jouw denkende zelf aan het werk. Jouw gedachten zijn als wolken die door de lucht zweven, of als mensen die langs jouw huis lopen. Als er een nieuwe gedachte opduikt, kan het nuttig zijn om kort de aanwezigheid ervan te erkennen door in stilte tegen jezelf te zeggen 'Denken'. Terwijl je dit doet, blijf je jouw aandacht richten op jouw ademhaling.

 

Af en toe gaat jouw aandacht gekaapt worden door jouw gedachten. Hierdoor verlies je jouw ademhaling uit het oog. Op het moment dat jij je realiseert dat jouw aandacht is gekaapt, breng je jouw aandacht voorzichtig terug naar jouw ademhaling.

 

⚒️⚒️⚒️

 

Het doel van het regelmatig oefenen van deze techniek is om drie nuttige vaardigheden te leren en te verbeteren:

👉 Hoe jij gedachten op de achtergrond kunt laten komen en gaan zonder jouw aandacht erop te richten, zodat jouw aandacht minder vaak wordt gekaapt.

👉 Sneller herkennen wanneer jouw aandacht is gekaapt door jouw gedachten.

👉 Beter worden in het geleidelijk opnieuw focussen van jouw aandacht zodra jij je realiseert dat deze is gekaapt.

 

Merk op dat jij niet hebt geprobeerd om onbehulpzame gedachten te veranderen, te vermijden of ervan af te komen. Je liet ze gewoon komen en gaan.

 

Je kunt deze techniek op elk moment oefenen dat je wat tijd hebt (zorg er wel voor dat je het veilig doet). Bijvoorbeeld terwijl jouw computer aan het opstarten is, in de rij bij de supermarkt of tijdens een korte pauze tussen activiteiten. Zelfs een paar ademhalingen oefenen kan nuttig zijn. Als je dit echt onder de knie wilt krijgen, neem dan ook twee keer per dag vijf minuten de tijd om deze techniek te oefenen.

Referenties

 

De valstrik van het geluk, Russ Harris

Lees mijn samenvatting van dit boek

  

Hoe de negativiteitsbias tegen te gaan, A3 Life Design, Adrie Kuil, https://www.a3lifedesign.com/blog-nederlands/hoe-de-negativiteitsbias-tegen-te-gaan

 

Hoe verminder je de invloed van onbehulpzame gedachten, A3 Life Design, Adrie Kuil, https://www.a3lifedesign.com/blog-nederlands/hoe-verminder-je-de-invloed-van-onbehulpzame-gedachten

Contact