Hoe je de impact van de beschikbaarheidsheuristiek kunt verminderen

👉 Heb je soms ruzie met je partner over wie het meeste bijdraagt ​​aan de huishoudelijke taken?

👉 Vind je vliegen gevaarlijker dan autorijden?

👉 Ben je bang om in zee te zwemmen uit angst voor haaienaanvallen?

 

Als je ja hebt geantwoord op een of meer van deze vragen, lees dan verder om erachter te komen wat de oorzaak hiervan kan zijn.

 

De beschikbaarheidsheuristiek is onze neiging om aan te nemen dat dingen die ons gemakkelijk te binnen schieten vaker voorkomen dan ze in werkelijkheid doen.

 

Onwaarschijnlijke gebeurtenissen die onze aandacht trekken, schieten ons gemakkelijker te binnen dan waarschijnlijke gebeurtenissen die we nauwelijks opmerken. Er is geen verband tussen hoe gedenkwaardig iets is en hoe waarschijnlijk het is dat het zal gebeuren. De beschikbaarheidsheuristiek zorgt ervoor dat we de waarschijnlijkheid van opmerkelijke, onwaarschijnlijke gebeurtenissen overschatten. En het zorgt ervoor dat we de waarschijnlijkheid van onopvallende, waarschijnlijke gebeurtenissen onderschatten. Deze vervorming van ons wereldbeeld beïnvloedt onze gevoelens, beslissingen en acties.

 

Laten we naar enkele voorbeelden kijken.

 

👉 Geweldsdelicten als moord en verkrachting krijgen veel media-aandacht en schieten je daardoor gemakkelijker te binnen. In de meeste delen van de wereld is het risico om slachtoffer te worden van geweldsmisdrijven statistisch laag. Maar deze statistieken krijgen veel minder media-aandacht omdat ze niet bloederig en schokkend zijn. Deze discrepantie zorgt ervoor dat we de wereld als gewelddadiger zien dan ze in werkelijkheid is. Sommigen van ons maken zich misschien zorgen over gewelddadige misdaden die bijna nooit voorkomen.

 

👉 Gebeurtenissen die we persoonlijk meemaken, zoals een inbraak in ons huis of een ongeval met onze auto, zorgen ervoor dat we de waarschijnlijkheid van deze gebeurtenissen tijdelijk overschatten, totdat de herinneringen aan deze gebeurtenissen zijn vervaagd.

 

👉 Beide partners in een relatie kunnen hun bijdrage aan de huishoudelijke taken als groter beschouwen dan die in werkelijkheid is. Hun zelf geschatte bijdragen tellen op tot meer dan 100%. Dit wordt veroorzaakt door de beschikbaarheidsheuristiek: beide partners onthouden hun eigen bijdragen beter dan die van de ander. Het bewustzijn van dit mechanisme kan het aantal meningsverschillen over dit onderwerp verminderen (tenzij één van de partners echt te weinig bijdraagt).

 

👉 De meeste mensen vinden vliegen gevaarlijker dan autorijden, omdat vliegtuigongelukken veel meer aandacht krijgen dan auto-ongelukken. In werkelijkheid is vliegen statistisch gezien veel veiliger dan autorijden. Mensen die met de auto reizen omdat ze dat veiliger vinden, kiezen juist voor de riskantere optie.

 

👉 Terroristische aanslagen in West-Europa zijn zeldzaam. Toch worden na elke terroristische aanslag in deze regio veel vakanties naar het betreffende land afgelast uit angst voor aanslagen. Door de uitgebreide berichtgeving in de media lijken deze aanvallen vaker voor te komen dan ze in werkelijkheid doen.

 

👉 Wereldwijd zijn er over het algemeen minder dan honderd haaienaanvallen per jaar, maar deze ongebruikelijke aanvallen krijgen veel media-aandacht. Dit maakt sommige mensen bang om in zee te zwemmen omdat ze de kans op deze aanvallen enorm overschatten.

 

👉 Schattingen van doodsoorzaken worden vertekend door de hoeveelheid media-aandacht die ze krijgen. Zo wordt overlijden door een ongeval door de meeste mensen even waarschijnlijk geacht als overlijden door ziekte. Maar doodgaan door een ziekte is veel waarschijnlijker dan doodgaan door een ongeluk.

 

👉 Ongebruikelijke eenmalige gebeurtenissen, zoals een ernstige fout of opmerkelijk succes, krijgen veel gewicht in jaarlijkse functioneringsgesprekken, omdat ze de manager gemakkelijk te binnen schieten, en dus worden gezien als waarschijnlijker dan ze in werkelijkheid zijn.

 

👉 Het onderschatten van het risico van waarschijnlijke gebeurtenissen die we nauwelijks opmerken, maakt ons minder geneigd om passende maatregelen te nemen. We sparen bijvoorbeeld misschien niet genoeg geld voor ons pensioen omdat dit saaie onderwerp onze aandacht niet heeft. Of we beschermen onze huid en ogen niet tegen de zon omdat we zonneschijn associëren met ons goed voelen en niet met de schadelijke gevolgen ervan.

 

Onze perceptie van de wereld wordt sterk beïnvloed door wat er in de media wordt besproken. Er is een bekend gezegde dat goed nieuws geen nieuws is. Mensen hebben een intrinsieke negativiteitsbias (zie Referenties sectie): we besteden meer aandacht aan slecht nieuws dan aan goed nieuws, en we reageren emotioneel veel sterker op negatief nieuws dan op positief nieuws. De media willen onze aandacht trekken en reageren op de vraag naar negatief nieuws door angstaanjagende gebeurtenissen zoals natuurrampen, gewelddadige misdaden, vliegtuigcrashes en terroristische aanslagen in beeld te brengen. Angstaanjagende gedachten en beelden komen gemakkelijk in ons op, waardoor deze dramatische gebeurtenissen waarschijnlijker lijken dan ze in werkelijkheid zijn. Dit vertekende beeld van de werkelijkheid doet ons geloven dat de wereld gevaarlijker is dan ze in werkelijkheid is, wat veel onnodige bezorgdheid en angst veroorzaakt.

 

Hoe kunnen we de impact van de beschikbaarheidsheuristiek verkleinen?

 

Waakzaam zijn tegen biases is vermoeiend, maar het kan de moeite waard zijn als er veel op het spel staat.

 

Je wilt een antwoord vinden op de vraag:

🤔 Hoe waarschijnlijk is dit eigenlijk?

 

⚒️ Word je meer bewust van de beschikbaarheidsbias

Neem bij het nemen van een belangrijke beslissing een stap terug en onderzoek of de beschikbaarheidsheuristiek jouw kijk op de werkelijkheid misschien vertekent. Stel jezelf vragen zoals:

🤔 Is dit gewoon het eerste waar ik aan dacht?

🤔 Is mijn denken gebaseerd op gebeurtenissen of situaties die onlangs in het nieuws zijn geweest?

🤔 Is mijn slechte gevoel gebaseerd op angstaanjagende nieuwsberichten uit de media?

🤔 Is mijn kijk op de waarschijnlijkheid gebaseerd op iets dat ik onlangs heb meegemaakt?

🤔 Zie ik belangrijke informatie over het hoofd die niet veel aandacht krijgt?

 

Als in dit geval de beschikbaarheidsheuristiek jouw wereldbeeld verstoort, onderzoek dan de echte waarschijnlijkheid van de gebeurtenis.

 

⚒️ Kijk naar de statistieken

Op het internet zijn veel statistieken uit betrouwbare bronnen te vinden. Om de zaken in perspectief te plaatsen, kun je controleren of er relevante statistieken beschikbaar zijn voor jouw situatie. Zo ja, bepaal dan de echte waarschijnlijkheid van de gebeurtenis waarin je geïnteresseerd bent.

 

Zoek bijvoorbeeld de statistieken van terroristische aanslagen op voor het land dat je wilt bezoeken, of de statistieken van haaienaanvallen voor het strand waar je wilt zwemmen, of de moordstatistieken voor jouw woonplaats. Dit geeft jou de waarschijnlijkheid (technisch de ‘base rate’ genoemd) dat deze gebeurtenissen zich voordoen.

 

Stel dat de kans om vermoord te worden in jouw woonplaats de afgelopen jaren 1 op 100.000 was. Je hoeft je hier waarschijnlijk geen zorgen over te maken, tenzij jij door specifieke omstandigheden  meer kans hebt om gedood te worden dan de gemiddelde persoon. Als de kans 1 op 1.000 was, zou je waarschijnlijk naar een veiligere stad willen verhuizen.

 

Als je statistieken saai vindt, dan geef je ze daarom niet de aandacht die ze verdienen.

 

⚒️ Houd rekening met minder memorabele informatie

Houd bij het inschatten van de waarschijnlijkheid van iets niet alleen rekening met dingen die gemakkelijk in je opkomen, maar ook met minder memorabele informatie.

 

In het voorbeeld van de jaarlijkse prestatiebeoordeling moeten managers naar de gebeurtenissen van het volledige jaar kijken om de reële waarschijnlijkheid van de eenmalige gebeurtenissen te bepalen, bijvoorbeeld door maandelijkse prestatie-informatie bij te houden. De partners die het oneens zijn over elkaars bijdrage aan de huishoudelijke taken, kunnen gedurende een paar weken opschrijven welke taken elke partner heeft gedaan. Dit zorgt ervoor dat er rekening wordt gehouden met de minder memorabele informatie.

 

Referentie

 

Ons feilbare denken, Daniel Kahneman

 

Hoe de negativiteitsbias tegen te gaan, A3 Life Design, Adrie Kuil, https://www.a3lifedesign.com/blog-nederlands/hoe-de-negativiteitsbias-tegen-te-gaan

 

5 Common Mental Errors That Sway You From Making Good Decisions, by James Clear, https://jamesclear.com/common-mental-errors

 

The Availability Bias: How to Overcome a Common Cognitive Distortion, Farnam Street, https://fs.blog/availability-bias-cognitive-distortion/

 

Why the News Is Loaded With Violence, Psychology Today, by Nigel Barber Ph.D., https://www.psychologytoday.com/intl/blog/the-human-beast/201601/why-the-news-is-loaded-violence

Contact